📄 บล็อกพิมพ์ (Printing Plate) คืออะไร?
บล็อกพิมพ์ (Printing Plate) คือเครื่องมือหรือแม่พิมพ์ที่ใช้ในการพิมพ์ลวดลาย ข้อความ หรือโลโก้ลงบนผิวของกล่องกระดาษลูกฟูก โดยมักใช้ในระบบการพิมพ์แบบ Flexographic (Flexo Printing) ซึ่งเป็นระบบพิมพ์หลักที่ใช้ในอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์กระดาษ เพราะสามารถพิมพ์ได้เร็ว ต้นทุนต่ำ และพิมพ์ลงวัสดุผิวไม่เรียบได้ดี
บล็อกพิมพ์จึงเปรียบเสมือน “ลายเซ็นของกล่อง” ที่บ่งบอกแบรนด์ ข้อมูลสินค้า หรือข้อกำหนดพิเศษ เช่น เครื่องหมายห้ามเปียก ห้ามวางซ้อน ฯลฯ ซึ่งมีความสำคัญทั้งในเชิงโลจิสติกส์และการตลาด
🧱 โครงสร้างและวัสดุของบล็อกพิมพ์
| ชนิดวัสดุ | คุณสมบัติหลัก |
|---|---|
| ยาง (Rubber) | ยืดหยุ่นดี ราคาถูก ใช้กับงานพิมพ์ทั่วไป |
| โพลิเมอร์ (Photopolymer) | ละเอียด คมชัด ทนทาน ใช้กับงานพิมพ์ระดับสูง |
| แม่พิมพ์โลหะ (Steel/Aluminum) | สำหรับระบบอื่น เช่น Offset (ไม่ใช้กับ Flexo) |
โดยทั่วไป บล็อก Flexo จะทำจากแผ่นโพลิเมอร์ชนิดพิเศษที่ผ่านการฉายแสงและล้างเพื่อล้างส่วนที่ไม่ต้องการออก เหลือเฉพาะนูนลายที่จะใช้สำหรับพิมพ์ลงบนกระดาษ
🛠 วิธีการทำงานของบล็อกพิมพ์ Flexo
-
บล็อกพิมพ์ติดอยู่บนลูกกลิ้งแม่พิมพ์ (Plate Cylinder)
-
ระบบหมึกจะจ่ายหมึกผ่านลูกกลิ้ง (Anilox Roller)
-
หมึกจะสัมผัสกับบล็อก → บล็อกหมุนไปสัมผัสกระดาษ
-
ภาพพิมพ์จะปรากฏบนกล่องตามตำแหน่งของบล็อก
กระบวนการนี้สามารถทำงานความเร็วสูงได้หลายพันกล่องต่อชั่วโมง
📦 จุดเด่นของการใช้บล็อกพิมพ์ในกล่องลูกฟูก
-
✅ พิมพ์ได้แม้บนผิวกระดาษหยาบ (เช่น KT / KI)
-
✅ รองรับการพิมพ์ 1–3 สีได้ง่ายและเร็ว
-
✅ หมึกแห้งไว ไม่ซึมทะลุด้านหลัง
-
✅ ต้นทุนต่อกล่องต่ำกว่าการพิมพ์ระบบอื่นมาก
-
✅ เหมาะกับการพิมพ์จำนวนมาก เช่น OEM / กล่องขนส่ง
🖨️ ข้อจำกัดของบล็อกพิมพ์
-
❌ ไม่เหมาะกับงานพิมพ์ 4 สี (CMYK) หรืองานกราฟิกซับซ้อน
-
❌ ต้องมีระยะขอบปลอดลาย (Print Gap) เพื่อเว้นรอยต่อบล็อก
-
❌ ต้องสั่งทำบล็อกใหม่หากมีการเปลี่ยนแบบ (ค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม)
-
❌ ไม่พิมพ์ละเอียดเท่าระบบ Offset / Digital
📏 ขนาดและการวางตำแหน่งบล็อกพิมพ์
-
พิมพ์ได้ทั้ง ด้านเดียว / สองด้าน / รอบกล่อง (ขึ้นอยู่กับเครื่องพิมพ์)
-
บล็อกต้องถูกวางตามตำแหน่งพับกล่องเพื่อไม่ให้ลายเพี้ยน
-
ต้องคำนวณ ช่องพับ / รอยกาว / ขอบปลอดลาย อย่างแม่นยำ
-
ขนาดมาตรฐานบล็อกพิมพ์ ขึ้นกับพื้นที่พิมพ์บนเครื่อง Slotter
🎯 เทคนิคการออกแบบบล็อกพิมพ์
-
ใช้ สีพื้น 1 สี เพื่อลดต้นทุน
-
ควรเลือก ฟอนต์หนา และไม่มีลายละเอียดจุกจิก
-
เว้นพื้นที่รอยพับและรอยกาวอย่างน้อย 10–15 มม.
-
ทดสอบบล็อกพิมพ์กับกระดาษจริงก่อนผลิตล็อตใหญ่
-
ถ้าเป็นกล่องส่งออก → ระบุเครื่องหมายสากลให้ชัดเจน เช่น 📦 ☂️ 🔺
💰 ค่าใช้จ่ายของบล็อกพิมพ์
| รายการ | รายละเอียด |
|---|---|
| ค่าทำบล็อกเริ่มต้น | 500 – 3,000 บาท (ขึ้นกับขนาด/จำนวนสี) |
| ค่าพิมพ์ต่อกล่อง | ต่ำมาก (หลักสตางค์) |
| อายุการใช้งานบล็อก | 100,000 – 300,000 กล่อง (หากดูแลดี) |
| การเก็บรักษา | ต้องเก็บในที่แห้ง ไม่บิดงอ แสงไม่แรงเกิน |
✅ สรุป
บล็อกพิมพ์ (Printing Plate) คือเครื่องมือสำคัญในกระบวนการผลิตกล่องลูกฟูกที่ต้องการพิมพ์โลโก้ ข้อมูล หรือข้อความต่าง ๆ ลงบนกล่อง โดยเฉพาะในระบบ Flexo Printing ที่เป็นที่นิยมในโรงงานบรรจุภัณฑ์ทั่วโลก เพราะพิมพ์เร็ว คุ้มค่า และสามารถใช้งานร่วมกับกระดาษหลากหลายประเภทได้ดี
ถ้าคุณต้องการให้กล่องของคุณ “ไม่ใช่แค่ห่อของ แต่พูดแทนแบรนด์ได้” — บล็อกพิมพ์คือเครื่องมือสำคัญที่ขาดไม่ได้! 🖨️📦✨